PHÒNG BỆNH HƠN CHỮA BỆNH.
Bác sĩ Trần Thị Hoa https://suckhoebametreem.edu.vn/tac-gia/tran-thi-hoa
Cách đây hơn nửa thế kỷ, một số chuyên gia kinh tế y tế đã chứng minh rằng một đồng bỏ ra phòng bệnh giá trị hơn trăm đồng chi cho chữa bệnh. Kết luận của các chuyên gia này vẫn được xem là chân lý mọi thời đại.
Phòng bệnh, hiểu theo nghĩa tổng quát là ngăn ngừa không để bệnh xuất hiện, giảm tối đa gánh nặng bệnh tật và các yếu tố nguy cơ gây bệnh.
Ngày nay, khi ngành khoa học sức khỏe đã phát triển tiên tiến hơn, các nhà khoa học sức khỏe đã chia thành 3 cấp phòng bệnh:
- Phòng bệnh sơ cấp.
- Phòng bệnh thứ cấp
- Phòng bệnh ở mức thứ ba
Phòng bệnh gồm hai nhóm chính: 1) Bệnh nhiễm trùng, 2 ) Bệnh không lây và bệnh mạn (tim mạch, đái tháo đường, ung thư, cơ xương khớp, dị ứng và hen, mất cân đối (thiếu hay thừa) dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa)
PHÒNG BỆNH SƠ CẤP
Phòng bệnh sơ cấp gồm những hành động để bảo vệ chống lại bệnh và thương tật, gồm các biện pháp: tiêm chủng, tạo nguồn nước sạch, làm cho môi trường sống không ô nhiễm, nơi làm việc/lao động phải an toàn, ngăn ngừa tai nạn giao thông, xây dựng môi trường xã hội và học đường không sang chấn tinh thần, không xung đột/ bạo lực,...
Thúc đẩy, nâng cao sức khỏe cũng thuộc phạm vi Phòng bệnh sơ cấp gồm những hoạt động cơ bản vể lối sống khỏe mạnh: có khẩu phần ăn cân đối dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm chất lượng tốt và an toàn, sinh hoạt cá nhân lành mạnh, ngủ đủ giờ cần thiết và nghỉ ngơi hợp lý, làm cho đầu óc lẫn chân tay hoạt động đúng mực, tránh tình trạng bi quan, lười suy nghĩ và ít vận động, tạo đời sống tinh thần cho cá nhân, gia đình và cộng đồng, nơi làm việc được yên vui.
Một nhiệm vụ không thể thiếu là cung cấp kiến thức phòng bệnh ở mọi lứa tuổi qua các kênh truyền thông đại chúng và giáo dục học đường.
PHÒNG BỆNH THỨ CẤP
Phòng bệnh thứ cấp, còn gọi là “sàng lọc” qua kiếm tra sức khỏe định kỳ, cốt là để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, trước khi bệnh sinh ra triệu chứng. Phần lớn bệnh được phát hiện sớm sẽ điều trị thành công. Phòng bệnh thứ cấp sẽ giảm bệnh tiến triển thành nặng, ngăn chặn và hạn chế các biến chứng và tàn tật. Ngoài ra Phòng bệnh thứ cấp có vai trò ngăn chặn sự phát tán những bệnh dễ lây.
Ngoài ra còn có phòng bệnh cấp thứ ba, nghĩa là tập trung vào nhóm đã bị bệnh nhằm giúp họ giảm thiểu tàn tật và phục hồi chức năng.
Nội dung trên đây chỉ là khái quát về phòng bệnh. Sẽ còn có những bài về phòng bệnh cho từng nhóm bệnh và mỗi lứa tuổi.
* Tài liệu tham khảo:
- Health promotion and disease prevention through population-based interventions, including action to address social determinants and health inequity: http://www.emro.who.int/fr/about-who/public-health-functions/health-promotion-disease-prevention.html
- Prevention of Disease: https://www.encyclopedia.com/medicine/educational-magazines/prevention-disease
Cập nhật 08/01/2020
.